Safer ayı, İslam takviminde yer alan ve birçok müslüman topluluğu tarafından önemli bir şekilde değerlendirilen bir aydır. Her yıl hicri takvime göre değişiklik gösteren Safer, Muharrem ayından sonra gelmekte ve özellikle bazı inançlar ve ritüeller için dikkatle takip edilmektedir. Bu ayın başlangıcı, bir dizi sosyal ve dini etkinliklerin yanı sıra urfî inançların da hayata geçirilmesine dağılan bir dönemdir.
Safer ayının başlangıcı, hicri takvime göre Muharrem ayının ardından başlar. Müslüman takvimi, miladi takvimden yaklaşık 11 gün daha kısa olduğu için Safer ayı her yıl farklı tarihlere denk gelmektedir. Örneğin, 2023 yılında Safer ayı, 18 Eylül'de başlayıp 17 Ekim'de sona ermiştir. 2024 yılı itibarıyla ise Safer ayının başlangıcı, 6 Ekim'de başlayıp 4 Kasım'da sona erecektir.
Her ne kadar bu tarihlerin kesin olmadığını belirtmek gerekir, çünkü ay’ın görünmesi ile başlangıç ve bitiş tarihleri belirlenir. Bu nedenle her yıl bu tarihler, astrologlar ve dini otoriteler tarafından kontrol edilerek belirlenmektedir. Safer ayının bitişini takip eden ise Rabi'ul Evvel ayında Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in doğum günü olarak kabul edilen Mevlid kandili yer alır.
Anlamı bakımından Safer, Arapça’da "boş" veya "sahipsiz" anlamlarına gelen bir kelimedir. Bu nedenle bazı inançlarda Safer ayı, sıkıntılar ve kötü olaylarla ilişkilendirilmektedir. Ancak bu inançlar topluluklar arasında değişiklik göstermektedir. Bazı yörelerde, Safer ayının uğursuz kabul edilmesinin yanı sıra, bu ayda yapılan duaların ve ibadetlerin daha fazla sevap kazandırdığına inanılmaktadır.
Safer ayındaki önemli günler arasında 13, 14 ve 15. günler "Beyaz Günler" olarak adlandırılır. Bu günlerde özellikle oruç tutulması tavsiye edilir. Bu uygulamanın temelinde, bu günlerin faziletleri ve manevi değeri yatar. İslam dininde, oruç tutmanın kişinin nefsini terbiye etmesi ve manevi bir arınma sağlaması açısından önemi büyüktür.
Birçok Müslüman için Safer ayı, istikrarlı bir ibadet dönemi olarak görülmektedir. Bu dönemde, insanlar daha fazla namaz kılma, dua etme ve Kur'an okuma gibi maneviyat artırıcı etkinliklere yönelmektedirler. Ayrıca Safer ayı, sosyal yardımlaşmanın ve dayanışmanın da artacağı bir dönemdir. Her yıl olduğu gibi bu yıl da birçok cami ve dernek, ihtiyaç sahibi ailelere gıda ve maddi yardımda bulunmak için çeşitli organizasyonlar düzenlemeye devam etmektedir.
Safer ayının kendine özgü ritüelleri, her inanç grubunda farklılık gösterebilir. Bazı toplumlarda bu ay boyunca "şerbet" adı verilen bir tatlı ikram edilirken, bazı bölgelerde ise özel dualar gerçekleştirilmektedir. Ortak olan ise, bu ayın Müslüman toplumsallığında derin bir manevi boyut taşıdığıdır.
Özetle, Safer ayı, İslam takvimi açısından önemli bir dönem olup, birçok dini ve toplumsal etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Bu ayın başlangıcında ve bitişinde gerçekleştirilecek ibadetler ve sosyal yardımlaşma, bireylerin manevi değerlerini artırmakla kalmayacak, aynı zamanda toplumsal dayanışmanın da güçlenmesine vesile olacaktır. Her yıl değişen tarihleri ve gelenekleriyle Safer ayı, İslam dünyasında önemli bir yer tutmaya devam ediyor.
